ﺗﺄثیر تراکم بوته بر دوره بحرانی کنترل علف های هرز کلزا (brassica napus l.) در منطقه رشت

به منظور بررسی ﺗﺄثیر تراکم بوته بر دوره بحرانی کنترل علف های هرز کلزا (brassica napus) رقم هایولا 401، آزمایشی در سال زراعی 88-1387 در موسسه تحقیقات برنج رشت، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل تراکم بوته (80 و 57 بوته در متر مربع) و دوره های مدیریت علف های هرز بر مبنای مراحل رشدی کلزا (5 سطح کنترل  و 5 سطح تداخل علف های هرز تا مراحل سبز شدن، 2 برگی، 4 برگی، 8 برگی و ظهور جوانه گل و دو تیمار کنترل و تداخل تمام فصل به عنوان شاهد) بودند. دوره بحرانی کنترل علف های هرز بر مبنای مقادیر 5 و 10 درصد افت مجاز عملکرد و از طریق برازش توابع غیر خطی رگرسیونی گامپرتز و لجستیک به داده های مربوط به عملکرد نسبی، به ترتیب در تیمارهای عاری و آلوده به علف های هرز تعیین شد. نتایج به دست آمده از این آزمایش نشان داد که دوره بحرانی کنترل علف های هرز در تراکم 80 بوته در متر مربع با احتساب 10 و 5 درصد افت مجاز عملکرد، به ترتیب بین مراحل سبز شدن تا ظهور جوانه گل (4/108- 5/31 روز پس از کاشت) و کاشت تا گلدهی (4/139- 5/13 روز پس از کاشت) بود. در تراکم 57 بوته در متر مربع نیز این دوره با در نظر گرفتن مقادیر 10 و 5 درصد کاهش قابل قبول عملکرد، به ترتیب بین مراحل سبز شدن تا گلدهی (115- 5/25 روز پس از کاشت) و کاشت تا گلدهی (143- 4 روز پس از کاشت) تعیین شد. بنابراین، دوره بحرانی کنترل علف های هرز در تراکم 57 بوته در متر مربع نسبت به تراکم 80 بوته، زودتر شروع شده و دامنه آن نیز طولانی تر بود. در این آزمایش، علف های هرز پاییزه به ترتیب اهمیت (از نظر تعداد) شامل علف چمنی (poa trivialis) ، خونی واش (phalaris minor)، آلاله پیازی (ranunculus bulbosus) و ترشک (rumex crispus) بوده و علف های هرز بهاره نیز شامل پیر بهار کانادایی (erigeron canadensis) و توری (lythrum salicaria) بودند. تعداد و وزن خشک علف های هرز به عوامل مورد بررسی و بر همکنش آن ها واکنش معنی داری نشان داده و بیشترین تعداد و وزن خشک علف های هرز مربوط به تراکم 57 بوته در تیمار تداخل تا مرحله 8 برگی بود.